Aksamitka Rozpierzchła (Tagetes potula) zwana też śmierdziuchem. Okazałe kwiaty mają intensywny gorzko-cytrynowy smak bardzo podobny do skórki grejpfruta. Pochodzi z Ameryki Południowej i Środkowej, szczególnie popularna w Meksyku, gdzie dodaje się ją do tradycyjnych ciasteczek i używa jako dekoracji na Święto Zmarłych. W Nepalu i Indiach aksamitki są natomiast symbolem radości i zdobią przyjęcia weselne.

Spożycie najlepiej ograniczyć do samych płatków, ponieważ dno kwiatowe zazwyczaj jest bardzo gorzkie. W Gruzji suszone płatki aksamitki wzniesionej (Tagetes erecta) oraz kilku innych gatunków nazywane są szafranem imerytyńskim, wchodzą też w skład mieszanek przyprawowych np. chmieli-suneli.

Aksamitka błyszcząca (Tagetes lucida) często bywa sprzedawana jako estragon. Aksamitki świetnie się sprawdzają również w słodkich potrawach. Koniecznie spróbujcie płatków aksamitki do babki cytrynowej. Olejek eteryczny z aksamitek jest bogaty w estragol, anetol, kariofilen, nerolidol, linalol, metyloeugenol i germakren.

Aksamitka wąskolistna (Tagetes tenuifolia) - spośród wszystkich aksamitek zyskała największe uznanie wśród szefów kuchni, ponieważ jej kwiaty można zjadać w całości razem z dnem kwiatowym. Ma charakterystyczny dla aksamitek grejpfrutowy aromat, jednak jest zdecydowanie łagodniejsza, jeżeli chodzi o ilość goryczy.

Aksamitki świetnie nadają się do dań słodkich, jak i wytrawnych. Ich niewielkie rozmiary sprawiają, że stanowią bardzo efektowny element dekoracyjny.

Aksamitki zawierają duże ilości luteiny, a także kwercetyny i rutyny, z tego względu różne gatunki aksamitek są wykorzystywane do przemysłowej produkcji suplementów diety wspomagających wzrok. Tymczasem zamiast iść do apteki po tabletkę, można zerwać kwiatki z parapetu i dodać je do posiłku.

Aksamitki są niezwykle łatwe w uprawie, wykazują dużą tolerancję co do jakości gleby. Lubią słoneczne stanowiska, odstraszające pasożytujące owady. Wcześnie zasiane aksamitki kwitną od końca kwietnia aż do przymrozków, wytrzymują nawet kilka ataków mrozu. Kwiaty aksamitek są bardzo odporne, można je przechowywać w lodówce do tygodnia.

Małgorzata Kalemba - Drożdż, Jadalne Kwiaty, Pascal, Bielsko-Biała 2016.